Aapjes kijken

De nachten in Guinee zijn in deze tijd van het jaar vochtig. Bij het krieken van de ochtend hangen de druppels aan de binnenkant van de tent. Alles is klam. We hebben de auto zo geparkeerd dat er precies geen ochtendzon op onze tent schijnt. Nat inklappen is de enige optie als we nog een beetje bijtijds bij de aapjes willen zijn. Zoals afgesproken staan we stipt om 09:00 uur klaar om te vertrekken. Onze gids, een van de acht militairen, staat te popelen om mee te gaan. Ik kijk om mij heen en vraag mij alleen wel af hoe hij meegaat. Er is geen transportmiddel te bekennen. Als we aangeven dat we klaar zijn om te vertrekken wil hij in de auto stappen. Dat verklaart waarom er geen transportmiddel voor de gids was. We weten dat het nog tweeënhalf tot drie uur rijden is.

Dat gaan we niet met een opgevouwen Lisa of gids op de middenconsole doen. Op het gezicht van de gids is de teleurstelling af te lezen. Hij beseft dat het voor hem geen dag aapjes kijken wordt. Maar nu? Er vindt op hoog niveau militair overleg plaats. We hoeven ons er niet mee te bemoeien. Er wordt een oplossing gevonden. Vandaag gaat er ook een patrouille op pad van zes militairen. Ze gaan op de motor om onderzoek te doen in de omgeving van het apen kamp. Wat voor onderzoek willen ze niet vertellen, later blijkt dit een onderzoek te zijn of er een nieuwe weg aangelegd kan worden door het streng beschermde natuurpark Haute Niger. De meeste natuuractivisten zijn er tegen, zo ook de mensen die werken bij het project met de aap. We snappen hun standpunt. Wij kunnen in ieder geval bij hun aanhaken voor de heen weg. We moeten alleen wel zelf de weg zien terug te vinden. Of dat een probleem is? Nop, met de navigatie komen we de jungle wel uit. Het is nog een halfuur wachten voor de mannen gereed zijn maar dan vertrekken we. Aangezien wij ook meerijden kunnen we voor hen nog wat extra bagage meenemen. Op naar meer dan 30 kilometer hobbelen door de jungle. Na twee kilometer wordt er al gestopt. We moeten uitstappen. We zijn op een bijzondere plek aangekomen. Het betreft het geboortedorp van de president. In het midden hebben ze er een speciaal gebouw voor neergezet met twee foto’s.

We zijn onder de indruk maar denken dat we meer onder de indruk zijn van het project met de apen. Er wordt nog snel een bakkie gedaan door de heren en rijden verder. De weg is gewoon ruk. Zal er verder niet over uitweiden, het comfort was ver te zoeken. Na twee uur stoppen we eindelijk. Hoe die gasten het volhouden op hun brommers? Geen idee. Het lijkt erop dat ze de weg kwijt zijn.

De Garmin navigatie wordt erbij gehaald en er vindt overleg plaats. Uit het niets lopen ze een stuk van de weg het bos in. We moeten te voet volgen en komen bij open veld. Hier blijkt het toch niet te zijn. Voor we het weten lopen we alweer terug naar de auto. We vervolgen weer onze weg. Er wordt weer gestopt. De groep gaat zich opsplitsen. Vijf militairen blijven achter en zullen later komen. Eén zal ons de wegwijzen naar de apen. We zetten de gang er weer in. De weg wordt voor de militair ook steeds moeilijker. Het is knap hij hoe op zijn tweewieler zijn weg weet te vinden door de beschoeiing, de bossen en de blubber. Na meer dan drie uur rijden slaan we een pad linksaf in. We zijn bij het basiskamp van het leger dat op een kleine 100 meter gelegen ligt naast het kamp waar de chimpansees zich bevinden. We gaan gelijk onze benen strekken. De pas zit er goed in bij de militair. Terwijl ik mij sta te verwonderen over een grote dikke boom hoor ik op de achtergrond geluiden. Geluiden van apen. We lopen nog een stukje verder. De militair wijst naar boven.

We zien de eerste apen. De sfeer in de groep klinkt gespannen en de apen bewegen zich onrustig. Het geluid wat ze ten gehore brengen klinkt imponerend. De chimpansee is het zoogdier wat het meeste geluid ten gehore kan brengen, das wel duidelijk.

We draaien weer om en lopen terug naar het kamp. De overige vijf leden van de groep zijn inmiddels ook aangekomen. De dierenarts van het kamp staat al op ons te wachten en ook wij kunnen niet wachten. Na een korte introductie over het project en de afstand die we moeten bewaren tot de apen gaan we richting het kamp. Ondanks dat het project geheel afhankelijk is van donateurs staan ze niet te springen om bezoekers. Met name de directeur en de manager hebben geen hoge pet op van toeristen. Vorige week zijn er toeristen teruggestuurd. Ik kijk de dierenarts verbaasd aan. “Mensen die vijf uur rijden om hier te komen worden zonder pardon weer teruggestuurd?” We horen een volmondige “yes!”. Dat is pittig. Wij hebben geluk. De directrice zit in Kaapstad bij een congres en de manager is voor zaken in de stad. Aha, de manager waren we de vorige avond al tegen gekomen, die had niet de meeste vriendelijk indruk achtergelaten. De dierenarts blijkt het tegenovergestelde te zijn van de directrice en de manager. Vol enthousiasme vertelt ze over de dieren. Eerst mogen we op een afstand van een meter of drie kijken naar de wezen. Dit zijn apen tussen de twee en vijf jaar oud die zijn gebracht of gevonden.

Elke dag wordt er met ze gespeeld zoals hun moeder zou doen. We vervolgen onze weg naar twee andere verblijven. Het derde verblijf staat vandaag niet op het programma. Daar was te veel spanning in de groep. Ondanks dat de leefgebieden zijn omgeven door hekken met stroom weten de apen nog steeds te ontsnappen. Als ze ontsnappen zijn ze niet bepaald vriendelijk tegen de mens. Wanneer ze in hun ommuurde leefgebied zitten zijn ze wel aardig.

Wat de dierenarts niet weet is dat wij de groep die we niet mogen zien al hebben gezien. De militair was zo vriendelijk geweest om het ons te tonen. En ja, daar merkte we inderdaad de spanningen. Wijs houden we maar onze mond. De samenwerking tussen leger en het chimpansee project is nog niet optimaal. Wij zijn in ieder geval blij met haar enthousiasme. We mogen dichterbij komen dan we hadden verwacht, mogen wat foto’s nemen en worden getrakteerd op een les apencommunicatie met de daarbij behoren taal. Door haar enthousiasme blijven we ook enthousiast. We worden uitgenodigd om nog een vorkje mee te prikken. Aan tafel licht de dierenarts verder toe hoe ze hier terecht is gekomen. Ze heeft getekend voor twee jaar. Het eerste jaar zit erop. Het is een droom van haar die werkelijkheid is geworden. Ze is 28 jaar oud en had verwacht dit pas op haar vijftigste te kunnen doen. Door connecties heeft ze geluk gehad. Het werk bevalt haar goed en de vrijheid die ze krijgt om de dieren te onderzoeken waardeert ze het meest. Het verblijf is alleen wel zwaarder dan ze had verwacht. Er is maar een klein clubje vaste mensen, vrijwilligers rouleren elke 3 maanden soms blijven ze iets langer, de ziekten van de tropen spelen haar parten en ze mist vooral haar vriend, vrienden en familie. Bij het vertellen zie ik haar ogen vochtig worden. Al zittende kan ik het mij voorstellen. Tijdens mijn eerdere reis van 14 maanden miste ik het ook. Gewoon mensen om je heen die je kennen. Als we steeds verder de psychologische diepte in duiken over wat reizen / lang van huis zijn met je doet hoorden we een dringende oproep over de portofoon. Ze verontschuldigt zich en loopt weg. Als ze terugkomt legt ze uit dat ze moet gaan. De militairen zijn het bos in gegaan waar wilde chimpansees leven. De militairen onderschatten het gevaar van wilde apen. Om de veiligheid van de militairen te waarborgen gaan ze achter de militairen aan. Normaal zou het andersom zijn.

We kunnen nog blijven als we willen. Gezien het tijdstip, iets na 14:00 uur, kiezen we ervoor om weer richting militair overnachtingskamp te gaan. Het is nog drie uur terugrijden en een avondetappe staat niet op de planning. We bedanken haar en wensen haar veel succes met de militairen. Ze loopt nog mee naar de auto maar ziet dat onze gids weg is. Er ontstaat wat miscommunicatie over de gids. Zouden we nu wel of niet alleen terugrijden. De arts vindt het vreemd als we alleen terugrijden. Wij vinden het wel prima en maken ons er niet druk om. Er wordt nog een poging gedaan om één van de militairen op te snorren maar ze zijn al te ver het bos in. We komen in de letterlijke zin van het woord er wel uit. Drie uur later komen we weer aan bij het militaire overnachtingskamp.

Het programma voor vandaag is vijf uur rijden. Niet dat we er zin in hebben maar we willen weekend vieren in Kissidougou. Niet dat het echt weekend is, maar het geeft wel een lekker gevoel. Afgelopen dagen waren druk en we hebben veel gezien. We hebben even de tijd nodig om de ervaringen te fragmenteren en te defragmenteren.